Wybór ekologicznego jedzenia czy życia w zgodzie z naturalnym środowiskiem to już nie tylko kwestia mody, ale też bardziej świadomego wyboru życia wolnego od chemii i sztucznych składników. Zawarte w nawozach odżywiających rośliny, chemiczne składniki przez dłuższy czas wywoływały zachwyt wśród hodowców dając bogatsze i nieuszkodzone plony. W miarę upływu czasu, dało się jednak zauważyć bardzo negatywne skutki stosowania sztucznych nawozów: wzrost chorób alergicznych w społeczeństwie, obniżenie odporności, zmianę smaku warzyw i owoców, wreszcie: przenikanie chemicznych składników do nektaru i pyłku kwiatowego, co powoduje choroby i wymieranie pszczół zapylających rośliny. Populacja pszczół dramatycznie zmniejsza się w ostatnich latach – alarmują ekolodzy, co coraz więcej osób skłania do uważnego przyglądania się spożywanym produktom i podjęciu decyzji o pozbyciu się dużej ilości chemii ze swojego życia codziennego. Jednym ze sposobów na wyeliminowanie szkodliwych składników z naszego bezpośredniego otoczenia jest przestawienie na naturalne nawozy odżywiające rośliny ogrodowe. Są one gwarancją obfitych zbiorów, polepszenia jakości gleby, długotrwałego, a więc bardziej kompleksowego działania i zdrowych produktów roślinnych do wykorzystania w codziennej diecie, co jest szczególnie istotne, jeśli przygotowujemy posiłki dla małych dzieci.

Czemu służy nawożenie roślin?

Nawet najzdrowsze sadzonki i nasiona roślinne nie są w stanie wyrosnąć w sposób zadowalający nas na każdej glebie, nie mówiąc już o tym, że pracując nad naszym ogrodem, często mamy do czynienia z ziemią wyjałowioną przez lata upraw, niezbyt bogatą w niezbędne składniki odżywcze i związki mineralne służące wzrostowi. Opierające się na substancjach organicznych nawozy naturalne ze składnikami mineralnymi dadzą więc znakomite efekty odżywiające rośliny ogrodowe.

Jak stosować nawozy naturalne do odżywienie roślin?

Naturalne nawożenie roślin ma ten plus, że działa przez długi czas, ograniczając zabiegi pielęgnacyjne do wykonania ich raz lub dwa razy do roku. Częstotliwość i sposób nawożenia uzależniony jest od rodzaju nawozu naturalnego.

Nawożenie kompostem

W przypadku kompostu, który jest najpopularniejszym i najłatwiejszym do uzyskania nawozem naturalnym o bogatych właściwościach próchniczych i wysoko zmineralizowanym, stosowanie możliwe jest w zasadzie w każdym okresie roku w momencie poprzedzającym sadzenie lub sianie roślin. Powstałą ziemię kompostową czasem należy przesiać przez sito, aby usunąć z niej nie do końca rozłożone odpadki organiczne, na ogół jednak wystarczy po prostu skopać ziemię na głębokości sięgającej około pięciu centymetrów, dokładnie mieszając ją z ziemią kompostową. Polecane proporcje stosowane pod wysiewy to 50 kilogramów kompostu na 10 metrów sześciennych. Można też nawozić rośliny, rozkładając kompost bezpośrednio pod nimi, jednak przekopanie z ziemią, w której planujemy nasadzenia, jest dużo bardziej efektywne. Korzyści z zastosowania kompostu docenią wszystkie rośliny odwdzięczając się pięknym kwitnieniem lub wyjątkowo obfitymi zbiorami, a dodatkową korzyścią wykorzystywania tego rodzaju nawożenia jest zdrowe dla środowiska przetwarzanie nawet najdrobniejszych odpadów organicznych powstających w gospodarstwie domowym w trakcie codziennych prac czy gotowania.

Nawożenie roślin obornikiem

Innym popularnym nawozem naturalnym powstającym w gospodarstwach, w których hodowane są zwierzęta, jest obornik, powstający z ich odchodów oraz ściółki stosowanej w pomieszczeniach gospodarczych. W zależności od gatunku zwierząt stosuje się różne jego rodzaje w różnych przypadkach:

– obornik bydlęcy – świetnie nadaje się do ziemi lekkiej, zwiększając jej spoistość na skutek dużej zawartości potasu

– obornik koński – nadaje się z kolei do gleby ciężkiej i wilgotnej, ze względy na wysoką zawartość substancji organicznych i mineralnych, a małą zawartość wody

– obornik świński – dobry dla gleby lekkiej ze względu na dużą zawartość potasu, a niewielką wapnia

– obornik owczy i króliczy – stosowany do nawożenia roślin o wysokich potrzebach odżywczych składników, posiadając wysoką zawartość związków azotu

– obornik ptasi – z wysoką zawartością fosforu i potasu i szybkim uwalnianiem związków azotu, a więc czasem szkodliwy dla roślin.

Stosując obornik do nawożenia roślin, należy zachować więc spore środki ostrożności. Nie wolno go stosować w zbyt dużych ilościach, które zamiast odżywić, mogą wpłynąć negatywnie na rośliny. Rozkładając go w bezpośredniej bliskości roślin, musimy używać obornika już przegniłego i dobrze przekompostowanego, w innym wypadku rośliny mogą po prostu się spalić. Na glebach lekkich, stosując najczęściej wykorzystywany obornik bydlęcy, możemy używać go co dwa lata w ilości dwóch kilogramów na metr kwadratowy ziemi. Gleby ciężkie nawożone są obornikiem jeszcze rzadziej: można stosować do czterech kilogramów co trzy-cztery lata. Po rozłożeniu obornika w ziemi, należy go przekopać na głębokości mniej więcej dziesięciu-piętnastu centymetrów w głąb ziemi, co pozwoli na uniknięcie straty cennych dla roślin związków azotu przenikających do powietrza.

Nawożenie nawozami zielnymi

Nawozy zielne, czyli rośliny najczęściej motylkowate, stosowane są powszechnie do nawożenia ziemi w ramach produkcji rolniczej, ale można je wykorzystać także do nawożenia roślin, a w zasadzie poprawy jakości gleby, w jakiej mają być sadzone. Nawożenie nawozami zielnymi polega bowiem na wysianiu ich do gruntu, w którym planujemy późniejsze nasadzenia lub sianie roślin. Do roślin służących jako nawozy zielne powszechnie stosuje się m. in. łubin, peluszkę, seradelę, facelię czy gorczycę. Po osiągnięciu przez nie formy dojrzałej, ziemię, na której są posadzone, należy przeorać lub przekopać. Taki proces doprowadza po pierwsze: do jej spulchnienia dzięki systemom korzeniowym posianych roślin, po drugie: do odżywienia w składniki organiczne i mineralne powstające w trakcie rozkładu przeoranych roślin. Wreszcie: ten sposób nawożenia odpowiada za powstawanie cennych dla rozwoju roślin związków azotu wytwarzanych przez bakterie żyjące na korzeniach zasianych roślin zielnych.

Nawożenie sproszkowanymi skałami

Naturalne nawozy mineralne służące odżywieniu roślin to także sproszkowane skały,, którymi można bezpośrednio zasilać glebę w niezbędne składniki mineralne w okresie najintensywniejszej wegetacji roślin lub też dodać do tworzonego kompostu, w którym panuje wyższa temperatura polepszająca przyswajalność poszczególnych składników mineralnych. Wśród naturalnych nawozów mineralnych można znaleźć produkty do stosowania o każdej porze roku, jak skała dolomitowa zawierająca wapń i magnez oraz odkwaszająca ziemię, mączka fosforytowa będąca świetnym źródłem fosforu czy mączka bazaltowa dostarczająca roślinom takie mikroelementy, jak krzem, wapń, potas, magnez, cynk i miedź.

Nawożenie naturalnymi wyciągami z ziół

Zwolennicy ogrodów biodynamicznych, w których wszystkie rośliny traktowane są jako jeden ekosystem wzajemnie wpływający na siebie, jako preparaty naturalne odżywiające rośliny, polecają wytwarzane niewielkim kosztem wywary i gnojówki z ziół takich jak pokrzywa. Jej wartości odżywcze zaczynają być coraz częściej wykorzystywane nie tylko jako nawóz naturalny, ale też doskonałe źródło witamin i minerałów dla organizmy ludzkiego w postaci naparów czy sałatek z młodych liści pokrzywy. Bogactwo znajdujące się w pędach i liściach pokrzyw może faktycznie oszałamiać. Jest w nich i fosfor, i żelazo, wapń, witaminy A, B, C i K oraz cenne przeciwutleniacze – flawanoidy chroniące rośliny przed chorobami i różnego rodzaju szkodnikami. Gnojówka stworzona z pokrzyw ma tylko jedną wadę – niezbyt przyjemny zapach, który można nieco zniwelować przez dodanie do niej efektywnych mikroorganizmów, ale skuteczność jej działania sprawdza się idealnie w przypadku takich roślin, jak róże, drzewa i krzewy owocowe, kapusta, pomidory, kalafiory, selery, czy byliny i rośliny jednoroczne. Warzywami, których nie należy nią nawozić są czosnek i cebula, fasola oraz groch. Gotową gnojówkę w dużym rozcieńczeniu – jeden litr na 20 litrów wody można stosować do nawożenia roślin nawet dwa do trzech razy w sezonie, starając się nie podlewać nią liści.

Nawożenie biohumusem

Jeżeli brakuje nam czasu lub cierpliwości do samodzielnego tworzenia nawozów naturalnych – z pomocą przychodzi dostępny w sklepach ogrodniczych biohumus nazywany też wermikompostem, wytwarzany przez dżdżownice kalifornijskie (kompostowe). Trawią one podłoże, nasycając je mikroorganizmami z ich przewodów pokarmowych, wpływającymi pozytywnie na dalszy rozwój roślin. Dzięki wysokiej wartości tego nawozu jest on wyjątkowo dobrze wchłaniany przez rośliny, nie grożąc im przenawożeniem. Związki mineralne oraz odżywcze są bowiem w nim skumulowane w mikroorganizmach i uwalniają się wraz z ich stopniowym obumieraniem. Pozytywnie wpływają także na plonotwórczość ziemi, a także jej zdolność do samooczyszczania się od chemicznych skażeń. Rośliny hodowane na tym typie nawozu naturalnego mają zdecydowanie mniej metali ciężkich i azotanów, a z kolei więcej wapnia i magnezu o pozytywnym wpływie na stan zdrowia człowieka, nie mówiąc już o zdecydowanie lepszym smaku otrzymywanych warzyw i owoców.

Co daje naturalne nawożenie?

Smak i zapach zupełnie inne niż warzywa oraz owoce kupowane w dużych sklepach oraz pewność, że podajemy naszej rodzinie faktycznie wyhodowane w zgodzie z naturą plony ogrodowej ziemi – to podstawowe korzyści przemawiające za stosowaniem nawozów naturalnych w hodowli naszych roślin. Wytwarzając je samodzielnie przyczyniamy się do mniejszego zanieczyszczania środowiska, przez wykorzystanie do maksimum wszelkich resztek organicznych pochodzących z gospodarstwa domowego. Mamy też świadomość tworzenia w naszym prywatnym ogrodzie swoistego ekosystemu, w którym wegetacja roślinna przebiega zgodnie z rytmami natury i z wykorzystaniem zdrowych, bogatych w związki mineralne i odżywcze nawozów.