Projektowanie ogrodu.

Wreszcie mamy swój własny, prywatny kawałek ziemi, który może przekształcić się w piękny ogród, cieszący oko, przynoszący plony, co do których mamy pewność, jak zostały wyhodowane lub po prostu służący wypoczynkowi wśród zieleni. Mamy do dyspozycji obecnie tyle możliwości zakupu odpowiednich roślin i wyposażenia ogrodu, że to bogactwo potrafi przyprawić o zawrót głowy. Nic dziwnego, że popularność zdobywają firmy zajmujące się zawodowo przygotowaniem planu ogrodu i wykonaniem go od początku do końca. To rozwiązanie idealne dla osób, które nie mają na to czasu. Jednak jeśli dysponujemy czasem i zapałem, warto zaplanować i stworzyć swój ogród samodzielnie, co na pewno daje zdecydowanie większą satysfakcję.

Kiedy zacząć prace nad ogrodem?

Tworzenie własnego ogrodu można zacząć już na etapie budowy domu na działce, którą mamy do swojej dyspozycji. Współczesna technika umożliwia nieco mniejszy bałagan wokół prac budowlanych, z zakończeniem których trzeba było kiedyś czekać, aby posprzątać teren i dopiero wtedy rozpocząć nasadzenia. Dzisiaj możemy już w momencie trwania budowy domu robić pierwsze nasadzenia roślin takich jak drzewa czy krzewy, które rosną najdłużej, ale też dają najwięcej satysfakcji i korzyści przy ich rozroście. Planowanie ogrodu nieco ułatwią nam już rosnące na tym terenie drzewa.

Myśląc o późniejszych pracach zawsze bardzo rozważnie zastanawiajmy się nad ich wycinaniem, pamiętając o wiele latach, których wymaga osiągnięcie przez drzewa finałowych rozmiarów. Jeżeli pierwsze prace na terenie wykonywane są jeszcze w okresie zimowym, zacznijmy już wtedy myśleć nad planem jego zagospodarowania, tak aby wraz z wiosną przystąpić do prac przygotowawczych. Inaczej też podejdziemy do tworzenia ogrodu na niewielkiej działce już zaopatrzonej w media, a inaczej na pustym polu, gdzie trzeba uzbroić się w cierpliwość czekając na doprowadzenie odpowiednich przewodów, co faktycznie rujnuje teren. Z terenu, na którym będą prowadzone prace budowlane można też zdjąć wierzchnią warstwę żyznej ziemi, która posłuży dobrze przy późniejszych nasadzeniach.

Plan ogrodu

Planując powstanie naszego ogrodu, przede wszystkim weźmy pod uwagę zróżnicowane aspekty dotyczące m. in.:
• jakości ziemi – jeśli jest kwaśna lub piaszczysta, musimy starannie dobrać rośliny o mniejszych wymaganiach uprawy
• ukształtowania terenu – inaczej tworzymy ogród na terenie naturalnie pofałdowanym, inaczej na płaskich, mazowieckich równinach
• miejsca geograficznego, w którym będzie znajdował się ogród – tu również zastanówmy się, czy nasz wymarzony ogród będzie faktycznie współgrał z naturalnym wyglądem krainy, w której będzie powstawał; inaczej też tworzy się ogród w mieście, a inaczej na terenach wiejskich;
• położenia względem stron świata i związanego z nim operowania słońca mającego duży wpływ na dobór roślin bardziej lub mniej światłolubnych sadzonych na poszczególnych stanowiskach
• styl, w jakim chcemy utrzymać ogród – możemy przy tym zainspirować się czy to fachową literaturą czy odwiedzając ogrody botaniczne lub przyglądając się rozwiązaniom zastosowanym przez sąsiadów.

Zasady stworzenia dobrego planu zagospodarowania ogrodu

Myśląc samodzielnie nad powstaniem naszego ogrodu weźmy też pod uwagę:
• potrzeby całej rodziny – jeśli są w niej wielbiciele leniuchowania wśród zieleni, warto przewidzieć dla nich miejsce do rozstawienia leżaków czy zawieszenia hamaków – już w pewien sposób zagospodarowujący teren; dla wielbicieli odpoczynku aktywnego i ekologicznych upraw warzywno-owocowych warto z kolei przeznaczyć miejsce na kilka własnych grządek, a dla miłośników sportu – niewielkie boisko do gry w siatkę czy kosza; warto też wcześniej zaplanować powstanie na terenie oczek wodnych, zwłaszcza jeśli powierzchnia działki jest duża – ułatwi to m. in. podlewanie przy korzystaniu z wody samoczynnie napełniającej poszczególne oczka w trakcie opadów;
• weźmy pod uwagę wady i zalety terenu – na wąskich i małych działkach stosując rozwiązania optycznie powiększające przestrzeń, np. sadząc rośliny o kwiatach w chłodnych odcieniach kolorystycznych lub układając nawierzchnię we wzór poziomy, a nie pionowy; na dużych z kolei można sadzić rośliny luźnymi grupami, aby nie miały problemów z późniejszych rozrostem i warunkami;
• nie planujmy nasadzeń na samym środku terenu, które znacznie zmniejszają optycznie nawet największy trawnik;
• układ roślinności planujmy z rozwagą, stosując zasadę, im wyższe rośliny, tym sadzone dalej od przestrzeni pozostawionej jako wolna, czyli trawnika bądź innej przestrzeni, np. tarasu; na samym końcu ogrodu powinny więc znaleźć swoje miejsce drzewa, przed nimi krzewy, byliny i rośliny jednoroczne lub dwuroczne, które na ogół nie osiągają zbytniej wysokości;
• roślin jest mnóstwo, nic dziwnego więc, że w momencie planowania ogrodu myślimy o posadzeniu ich w dużej liczbie – warto jednak zachować tu także umiar; zbytni nawał gatunków i odmian roślinnych może powodować wrażenie chaosu, nie mówiąc już o mało pozytywnym wpływie niektórych roślin na siebie; warto sprawdzić, które z nich dobrze ze sobą koegzystują, a które wymagają zachowania przestrzeni i specjalnych warunków do uprawy;
• poświęćmy też czas na zaplanowanie przestrzeni tak, aby umożliwiała wygodną pielęgnację w późniejszym okresie; jeśli na dużej części zaplanowany jest trawnik, warto pamiętać o konieczności regularnego koszenia i dojazdu kosiarką bez większych problemów w różne zakamarki ogrodowe; zastanówmy się więc na kierunkami i kształtami wyznaczanych ścieżek, oczek wodnych czy innych elementów architektury ogrodowej;
• wpiszmy w całość planu właśnie mała architekturę ogrodową: pergole, altanki czy miejsce na grilla nie tylko urozmaicą przestrzeń ogrodu, ale pozwolą też na wszechstronne jej wykorzystanie;
• wybierajmy rośliny planowane do nasadzeń zgodnie z możliwościami naszego ogrodu i dostępnej w nim przestrzeni; na niewielkim terenie raczej nie sprawdzą się wyrastające bardzo drzewa, które nie tylko zasłonią nadmiernie światło, ale też mogą wyrządzić szkody systemem korzeniowym czy spadającymi, połamanymi gałęziami.

Kolejność prac przy planowaniu ogrodu

Zastanawiając się nad planowanie naszego ogrodu, warto w planie uwzględnić także kolejność wykonywania prac ogrodowych w sposób, który pozwoli zapobiec chaosowi i zaczynaniu ich kilka razy od nowa:

• jeśli większość prac zaplanowana została po ukończeniu budowy, musimy oczywiście zacząć od uprzątnięcia terenu oraz poprowadzenia w nim odpowiednich instalacji elektrycznych czy nawadniających, unikając w ten sposób ponownego rozkopywania trawnika czy rabat; na tym etapie wykorzystajmy też moment i materiały po budowach do stworzenia pożądanego ukształtowania terenu, jak skarpy umocnione murkami, pagórki czy ogródki skalne oraz wykopanie miejsca pod staw; tego typu urozmaicenie terenu bardzo korzystnie wpływa na końcowy efekt;

• prace ziemne – nie w każdym ogrodzie możemy trafić na glebę idealną, z dużą ilością próchnicy sprzyjającej rozwojowi roślin i odpowiednio wilgotną; w przypadku ziemi w ogrodach powstających wokół świeżo wybudowanych domów będzie ona po pierwsze bardzo mocno ubita, co niemal uniemożliwia sadzenie, po drugie: może być dość uboga; planując prace ogrodowe, uwzględnijmy więc etap przekopania terenu pod planowany ogród, na głębokość dwóch szpadli bez wyrzucania warstwy nieurodzajnej gleby na wierzch; na wiosnę glebę warto przed rozpoczęciem sadzenia odżywić nawozami mineralnymi i organicznymi, jak kompost, obornik czy nawozy zielone spulchniające glebę i dodające jej właściwości próchniczych ze składnikami mineralnymi, podwyższonymi możliwościami chłonnymi wilgoci i nadającej ziemi więcej powietrza korzystnego zwłaszcza w przypadku gleb ciężkich z dużą zawartością gliny, na których rośliny niespecjalnie chcąc się rozwijać;

• wybór roślin – czyli najprzyjemniejszy, ale często też najtrudniejszy proces decyzyjny, przez który przechodzą osoby zakładające własne ogrody; bogactwo możliwości, przepiękne kwiatostany i oszałamiające barwy powodują, że łatwo jest przeholować i ulec szałowi zakupów; tymczasem warto zachować zdrowy rozsądek w obronie swojego portfela i dobierać rośliny z głową, w zależności od warunków panujących w ogrodzie, zestawiając sensownie ze sobą rośliny zimozielone i sezonowe, ładnie przebarwiające się wraz z upływem pór roku, krzewy i drzewa nadające podstawową strukturę w każdym ogrodzie, byliny oraz rośliny jedno- i dwuroczne pozwalające stworzyć harmonijną całość cieszącą oczy nawet w okresie jesienno-zimowym, kiedy większość barw znika z krajobrazu.

Jak zaplanować samodzielnie nasadzenia roślinne?

Zaczynając prace nad własnym ogrodem bez większego wcześniejszego doświadczenia, postawmy przede wszystkim na rośliny niezbyt wymagające i dające szybkie efekty wizualne, pozostawiając bardziej egzotyczne uprawy specjalistom i pasjonatom ogrodowym. Podstawową strukturę ogrodu stworzymy więc dzięki wyborowi szybko rosnących drzew i krzewów. Wśród nich znajdziemy takie gatunki, jak brzozy, klony, dęby czerwone, sosny i świerki – które pozwolą na zachowanie jednocześnie zielonych akcentów w zimowym pejzażu ogrodu, jak i efektownie przebarwiające się jesienią, kiedy tworzą piękne kompozycje ułatwiające nieco przetrwanie tego szarzejącego krajobrazu. Dla początkujących ogrodników polecany jest także wybór efektownych krzewów, jak budleja, dereń, pęcherznica czy żylistek, które wraz z drzewami pozwolą na szybkie zarastanie pustej przestrzeni, dając efektowne kwiaty i przyciągając owady zapylające rośliny i przyczyniające się korzystnie do ich rozwoju. Chcąc stworzyć rabaty kwietne, wybierzmy łatwe w uprawie byliny, które potrafią cieszyć oko przez wiele lat, łatwo się rozmnażają przez podział, co pozwoli na sadzenie ich w wielu miejscach i dają szybkie efekty kolorystycznych plam, dobrze wyglądających na tle zielonych krzewów i drzew. Rośliny ogrodowe kupujmy przy tym w sprawdzonych miejscach, sklepach wyspecjalizowanych w ogrodnictwie lub bezpośrednie ze szkółek, co daje większą gwarancję zdrowych i wytrzymałych na różne warunki pogodowe okazów.