8 Najsmaczniejszych odmian Jagody Kamczackiej
1 października 201712 Najlepszych odmian Czereśni
5 października 2017Nazywane perskimi jabłkami jeszcze przez starożytnych Rzymian i uznawane wtedy za symbol płodności oraz piękna, brzoskwinie należą do najsmaczniejszych owoców pojawiających się w środku lata. Uprawiane od ponad czterech tysięcy lat, brzoskwinie pochodzą z Chin, a największą popularność zdobyły w takich krajach, jak Francja Hiszpania, Grecja oraz Stany Zjednoczone. Są cenione nie tylko ze względu na smak, ale też wyjątkowe wartości odżywcze.
Wartości odżywcze brzoskwiń
Brzoskwinie mają działanie zasadotwórcze oraz moczopędne, są więc dobrym składnikiem diety leczniczej przy chorobach reumatycznych oraz układu moczowego. Detoksykują organizm, a dzięki pobudzaniu żołądka do pracy, aktywują procesy trawienne. Pobudzają także produkcję czerwonych krwinek, co szczególnie zalecane jest w przypadku kobiet w ciąży narażonych na anemię oraz wegetarian. W ich składzie nie znajdziemy tłuszczu i sodu, dzięki czemu bezpiecznie mogą spożywać je osoby cierpiące na nadciśnienie i zbyt wysoki poziom cholesterolu. Ze względu na swoje właściwości tonizujące i odświeżające oraz zawartość beta-karotenu brzoskwinie często pojawiają się w kosmetyce. Wśród wyjątkowo cennych składników brzoskwini są też witaminy z grupy B – dające poczucie ukojenia i zrelaksowania, niacytyna – przyczyniającą się do produkcji serotoniny nazywanej hormonem szczęście, a także sole mineralne przyczyniające się do prawidłowego organizmu zwłaszcza w upały letnie.
Warunki uprawy brzoskwiń
Polski klimat niestety nie należy do najbardziej sprzyjających uprawom brzoskwini, drzewa te bowiem mają dość wysokie wymagania temperaturowe. W tych częściach Polski, w których w ciągu roku panują dobre warunki cieplne, można jednak próbować hodować te drzewa. Najlepiej udają się na stanowiskach słonecznych, osłoniętych od wiatru. Odpowiednią dla nich glebą jest ziemia posiadająca pH 6-65, niezbyt ciężka i przepuszczalna, bez nadmiernej ilości wapnia. Ważnym zabiegiem pozwalającym na uzyskanie zbiorów brzoskwini jest jej coroczne cięcie. Bez niego drzewo nie zakwitnie, a tym samym nie wyda owoców. W pierwszym roku po posadzeniu drzewka należy usunąć z niego wszystkie dolne, boczne pędy, a z górnych wybrać 4-5 równomiernie rozłożonych wokół głównego pędu i skrócić je nad drugim oczkiem, formując w ten sposób koronę drzewa. Drugi rok hodowli brzoskwini wymaga przycięcia pędów z ubiegłego sezonu oraz skrócenia jej o jedną trzecią w przypadku silnego wzrostu, a o dwie trzecie w przypadku słabszego wybijania. Kolejne lata uprawy brzoskwini związane są z dalszym formowaniem jej korony do pożądanego kształtu. Zdrewniałe pędy drzewa z pąkami muszą zostać przycięte do połowy, a niepotrzebne, zbyt słabe lub zbyt gęste, ucinane jeszcze przed ich okresem zdrewnienia. Brzoskwinie są też dość podatne na choroby drzew owocowych (m. in. kędzierzawość liści, parch czy brunatna zgnilizna drze pestkowych) przed którymi chronią je regularne opryski dobranymi odpowiednio preparatami. przeprowadzane na wiosnę, jeszcze przed okresem kwitnienia drzewek.
Odmiany brzoskwini
Brzoskwinia Harnaś
Jedna z obecnie najpopularniejszych z uprawianych w Polsce brzoskwiń dających największe zbiory, jest odmianą pochodzącą z Kanady, wyjątkowo odporną na mróz oraz choroby, co jest szczególnie cenione w naszych warunkach klimatycznych. Silnie i szybko rosnące drzewka brzoskwini Harnaś osiągają wysokość pięciu metrów, z wzniesioną i wyjątkowo gęstą koroną. Daje średniej wielkości owoce, których waga mieści się w przedziale 100-130 gram, o regularnych kształtach, żółtej i pokrytej silnym rumieńcem, omszonej skórce. Zbiory gotowe są pod koniec lipca lub na początku sierpnia. Żółty, zwarty i soczysty miąższ brzoskwini Harnaś wyjątkowo łatwo jest oddzielić od pestki, a w smaku czuć w nim nuty słodko-kwaśne. Brzoskwinia Harnaś będzie dobrze czuła się na słonecznych stanowiskach o wilgotnym i lekko kwaśnym podłożu, w glebie piaszczystej, próchniczej i gliniastej. Znosi minimalną temperaturę -23 stopnie Celsjusza, dzięki czemu można ją uprawiać we wschodnim pasie Polski odznaczającym się właśnie takimi spadkami temperatur w okresie zimowym.
Brzoskwinia Inka
Polska odmiana brzoskwini deserowej jest wyjątkowo ceniona przez sadowników, którzy mogą z niej uzyskać dobrze oceniane pod względem przemysłowym i dochodowe zbiory. Owoce brzoskwini Inki przy właściwych warunkach pielęgnacji mogą być bowiem niezwykle duże, osiągające nawet ok. 160 lub 200 gram przy starannym przerzedzaniu. Są gotowe do zbiorów pod koniec sierpnia i na początku września. Silnie rosnące drzewa brzoskwini Inki wytwarzają kulistą koronę i osiągają do sześciu metrów wysokości. Brzoskwinia Inka kwitnie wyjątkowo dekoracyjnie, na różowo, a jej kwiaty uważane są za ozdobne. Ciemnożółta skórka brzoskwini Inki nie jest charakterystycznie omszała, ale pokrywa się rumieńcem w odcieniu pomarańczowego i czerwonego. Żółtokremowy miąższ brzoskwini Inki bywa nieco zabarwiony na czerwono w okolicach pestki. Łatwo od niej odchodzi, jest wyjątkowo aromatyczny i słodki w smaku. Podobnie jak inne odmiany, brzoskwinia Inka wymaga przede wszystkim słonecznych i ciepłych stanowisk, piaszczystej, próchniczej lub gliniastej gleby o lekko kwaśnym odczynie mieszczącym się w przedziale pH 5, 5-6, 5. Jest dość odporna na mróz, choć w okresie przymrozków wiosennych może stracić pąki kwiatowe. Wyznaczona dla niej temperatura graniczna wynosi -18 lub -20 stopni Celsjusza, ale drzewo to odznacza się wysokimi zdolnościami regeneracyjnymi, nawet po wyjątkowo ciężkiej zimie. Brzoskwinia Inka chętnie jest jadana na surowo, ale dobrze sprawdza się także w przetworach i sokach, a jej pestki służą do produkcji olejków do masażu o lekkim, regenerującym aromacie.
Brzoskwinia Rakoniewicka
Polska odmiana brzoskwini Rakoniewickiej jest wyjątkowo odporna na panujące w naszym kraju warunki klimatyczne. Wytrzymuje więc zarówno mroźne zimy, jak i wiosenne przymrozki, dając późne owoce w połowie września. Obfitość zbiorów brzoskwini Rakoniewickiej zależy od warunków, cech genetycznych poszczególnych drzewek i sposobów pielęgnacji, można więc z niej uzyskać owoce ważące od 50 do 150 gram, o jasnej, nieco zielonkawej skórce z intensywnym rumieńcem w kolorze czerwonym. Miąższ ma nieco jaśniejszy kolor, łatwo odchodzi od pestki, ma smak lekko kwaskowaty, ale jest wyjątkowo soczysty. Nadaje się zarówno do spożycia bezpośrednio w stanie surowym, jak i smacznych przetworów. Ta odmiana brzoskwini owocuje dość późno po posadzeniu i regularnym cięciu silnie rosnących drzewek, owoców można spodziewać się dopiero od 4-5 roku ich życia.
Brzoskwinia Redhaven
Pochodząca ze Stanów Zjednoczonych, będąca reprezentacyjną rośliną Stacji Hodowli Haven, brzoskwinia Redhaven uznawana jest za jedną z najsmaczniejszych odmian tych owoców. Pojawiła się w Polsce w uprawie około 20 lat temu i od tamtej pory jej popularność tylko rośnie, sprawdza się bowiem zarówno w hodowli domowej, amatorskiej, jak i sadach przemysłowych. Drzewka brzoskwini Redhaven charakteryzują się silnym i szybkim wzrostem i tworzą kulistą, gęstą koronę wymagająca regularnego podcinania pozwalającego na prześwietlanie gałęzi i owoców. Owoce tej odmiany dojrzewają nieregularnie, dlatego w jednym sezonie można przeprowadzać aż kilka ich zbiorów, zwykle pod koniec sierpnia. Duże, kuliste i osiągające wagę 100-160 gram owoce mają złocistą skórkę pokrytą jaskrawoczerwonym rumieńcem, która dość trudno odrywa się od miąższu. Miąższ brzoskwini Redhaven ma z kolei kolor żółtopomarańczowy, z łatwością odchodzi od pestki, jest soczysty i smakuje wyjątkowo zarówno na surowo, jak i w przetworach. Drzewa brzoskwini Redhaven nie są całkowicie odporne na mroźne zimy i mogą być wrażliwe w okresie wiosennych przymrozków, tracąc pąki kwiatowe, choć posiadają zdolności regeneracyjne. Jednak ze względu na tę wrażliwość Redhaven sprawdza się w uprawach prowadzonych raczej na zachodzie Polski, gdzie zazwyczaj panują wyższe temperatury niż w innych regionach kraju. Wymaga także żyznych i dobrych gleb, regularnie nawożonych środkami z dodatkiem potasu.
Brzoskwinia Royalvee
Silnie rosnące, dochodzące do wysokości 4, 5 metra drzewka brzoskwini Royalvee dają zbiory dojrzewające pod koniec lipca. Ich owoce są średniej wielkości, w kulistym, regularnym kształcie. Mają kolor jasnopomarańczowy z czerwonym rumieńcem i silnie omszałą skórką. Miąższ brzoskwini Royalvee ma z kolei kolor żółty i niezbyt łatwo oddzielić go od pestki. Drzewa wymagają przerzedzania zawiązków, aby prawidłowo owocować, niezbyt dobrze znoszą także niskie temperatury, w związku z czym ich uprawa udaje się raczej w zachodnich, cieplejszych regionach Polski. Najlepiej udają się na stanowiskach słonecznych, w żyznej glebie o obojętnym odczynie i umiarkowanej wilgotności.
Brzoskwinia Ufo Saturn
Nazywane Ufo, od charakterystycznego, spłaszczonego kształtu owoców, brzoskwinie Ufo Saturn na dobre zagościły na bazarach i warzywniakach, a także w uprawie polskiej ze względu na swój wyjątkowo słodki smak. Podobnie jak tradycyjne, kuliste brzoskwinie, odmiany płaskoowocowe pierwotnie hodowane były w Chinach, a na początku XIX wieku pojawiły się w Anglii oraz Stanach Zjednoczonych. W polskich, dość surowych dla brzoskwini warunkach klimatycznych, najlepiej sprawdza się odmiana Saturn, dość stara, bo wyhodowana w latach 60. XX wieku w Stanach Zjednoczonych. W Polsce pojawiła się w latach 90. Warunki jej uprawy są podobne, jak w przypadku brzoskwiń kulistych. Młode drzewka należy ochronić przed zimowymi mrozami. Wiosną wymagają przycinania do dość krótkiej i poziomej postaci, aby drzewka stworzyły silną koronę i nie wyłamywały pędów pod ciężarem owoców. Nowo wyrastające pędy należy więc obciążyć lub przywiązać tak, aby odgięły się do kształtu poziomego. Brzoskwinie Saturn potrafią dość szybko owocować, nawet w drugim roku po ich posadzeniu. Aby uzyskać dobre i obfite zbiory, należy przerzedzić ich zawiązki, usuwając te najmniejsze, uszkodzone i zdeformowane. Zbiory gotowe są pod koniec lipca.
Brzoskwinia Velvet
Kanadyjska odmiana brzoskwini Velvet dobrze sprawdza się w warunkach polskich, jest bowiem odporna na mrozy, po których nadal jest w stanie obficie owocować. Jej kuliste owoce osiągają wagę 90-120 gram, mają jasnopomarańczową skórkę i głęboko pomarańczowy miąższ z charakterystycznymi czerwonymi żyłkami tuż przy pestce. Wyjątkowo smak miąższu o małej włóknistości, a dużej soczystości i aromacie powoduje, że jest to jedna z chętniej obecnie uprawianych w Polsce odmian, wymagających przede wszystkim przerzedzania zawiązków dla uzyskania obfitych zbiorów w drugiej dekadzie sierpnia.
Brzoskwinia zwyczajna Reliance
Wysoko ceniona ze względu na wyjątkowy aromat odmiana amerykańska brzoskwini zwyczajnej Reliance ma wyjątkowo urokliwe, różowe kwiaty i przyciągające wzrok czerwonawe owoce. Drzewa dochodzące do sześciu metrów wysokości owocują co roku w dużej ilości. Uzyskuje się z nich średniej wielkości okazy dojrzewające w połowie sierpnia. Smaczny miąższ brzoskwini zwyczajnej Reliance łatwo odchodzi od pestki, ma kwaskowato-słodki i wyjątkowo intensywny smak. Jej dodatkowym atutem jest dość duża odporność na mróz.