Obraz sadu, ogrodu czy nawet ogrodu działkowego często związany jest z białymi konarami drzew owocowych. Nie jest żadną tajemnicą, że zabiegi prowadzącego do takiego widoku nie mają na celu wyłącznie poprawy estetyki ogrodu ale także ochronę drzew przed wieloma schorzeniami. Co więcej wbrew wielu nowatorskim opiniom bielenie drzew, choć posiada bardzo długą tradycję, jest dziś na nowo odkrywane i badane pod kątem swoich właściwości.

Bielić czy nie bielić?

Obielone drzewka owoce mają swój niezwykły, urokliwy czar, który sprawia, że nieodłącznie kojarzy się nam on z sadami pełnymi zdrowych i pachnących owoców. Trzeba przy tym pamiętać, że bielenie drzewek owocowych to jedna z najważniejszych operacji, jakie są przeprowadzane w sadzie. Głównym celem takiego zabiegu jest to, by uchronić drzewa przed uszkodzeniom i w dalszej kolejności utrzymania kory w dobrym stanie ogólnym. Przez lata wraz ze zmianami w strukturze osób zajmujących się uprawą ogródków działkowych, zmieniało się także podejście do samego bielenia. W tym czasie zdążyło wokół tego zabiegu narosło wiele mitów i niesprawiedliwych opinii. Tymczasem nie ma nic złego w bieleniu drzewek owocowych, co więcej ten prosty zabieg pozwoli cieszyć się zdrowymi drzewami przez długi czas. Trzeba jednak pamiętać, by wykonywać go prawidłowo i w odpowiednim czasie. Tymczasem bardzo często zdarza się, że nawet tak prosty zabieg może być przeprowadzony niewłaściwie i co za tym idzie nie przynieść spodziewanego, pozytywnego efektu.

Po co to bielenie?

Zasadniczym pytaniem, które może sobie postawić każdy nowy działkowiec jest to, w jakim celu wykonuje się z pozoru mało istotny zabieg bielenia drzewek owocowych? Przecież to tylko cienka warstwa białej powłoki, jak zatem może ona wspomóc rozwój drzewa owocowego? Odpowiedź na tak postawione pytanie jest prosta. Zasadniczym celem, który przyświeca bieleniu drzewek, jest to by ochronić ich pnie oraz korę przed uszkodzeniami, które mogą powstać wskutek zmian temperatury lub drobnych ubytków mechanicznych.
Klimat panujący w Polsce często zaskakuje nie tylko ludzi, ale często właśnie rośliny. Nagłe spadki temperatury, które występują szczególnie w okresie wczesnej wiosny oraz jesieni może skutkować przemarzaniem drzewek owocowych. Wskutek ogrzania roślin, ich wewnętrznego rozwoju i tym samym delikatnego osłabienia tkanek zewnętrznych może powstać sytuacja, która w momencie nagłe spadku temperatury poskutkuje uszkodzeniem drzewka. Głównymi objawami takiego stanu rzeczy będą pionowe pęknięcia pni oraz rany zgorzelinowe. Sytuacje takie można zauważyć głównie w styczniu oraz lutym. Często bezchmurne niebo prowadzi do ogrzewania promieniami słonecznymi konarów drzew, które następnie w nocy zostają poddaje często wyjątkowo mroźnemu powietrzu. Takie różnice temperatury są wręcz śmiertelnym zagrożeniem dla wrażliwych tkanek drzewek. Powstanie uszkodzeń wewnątrz drzewka, w jego tkankach miękkich może objawiać się przede wszystkim poprzez brunatnienie komórek, które będzie widoczne w przekroju młodych odrostów.
Wszystkich tych zagrożeń można uniknąć dzięki prostemu zabiegowi, jaki jest bielenie konarów drzew. Trzeba jednak pamiętać, by robić to w określonym terminie i we właściwy sposób.

Co, kiedy i jak bielić.

Na możliwość uszkodzeń wskutek nagłych wahań temperatury narażone są przede wszystkim młode drzewka owocowe. Zwłaszcza, kiedy zostały one świeżo osadzone. Obok bielenia pni, w celu ich ochrony można stosować także takie zabiegi, jak usypywanie kopczyków u nasady, ustawianie specjalnych ochronek przez gryzoniami oraz, w przypadku roślin o wyjątkowej wrażliwości obejmowanie koron drzewa specjalnymi osłonami.
Zabieg bielenia wbrew błędnie powielanym opiniom nie należy wykonywać w pierwszych dniach wiosny. Jest to okres zdecydowanie za późny. Wszystkie zagrożone krzewy albo już uległy uszkodzeniom, albo udało im się przetrwać. Tak czy inaczej, bielenie na przedwiośnie nie ma większego sensu. Zgodnie z zaleceniami doświadczonych ogrodników bielenie drzewek powinno odbywać się najpóźniej w pierwszej połowie stycznia. Optymalnym okresem jest natomiast druga połowa grudnia. Trzeba jednak pamiętać, że w przypadku kiedy biała warstwa zostanie zmyta przez wiosenne deszcze konieczne jest powtarzanie tego zabiegu, tak by do pierwszych dni marca utrzymywała się ona na konarze.
Bielenie ma celu ochronę roślin przed nagłymi zmianami temperatury. Odbywa się to poprzez odbijanie części promieni słonecznych przez białą warstwę wapna. Dzięki temu kora nie rozgrzewa się nadmiernie i tym samym nie będzie ulegała uszkodzeniom wskutek wahań temperatury. Tym samym bielenie drzewek w marcu lub kwietniu nie przyniesie spodziewanego efektu. Konieczne jest zatem przyswojenie zasady, że drzewka bieli się przez właściwą zimą, a nie po jej zakończeniu.
Środkiem stosowanym do bielenie drzewek jest wapno. Trzeba jednak pamiętać, że nie chodzi o czyste wapno. Do bielenia drzewek konieczne jest przygotowanie tak zwanego mleka wapiennego. Jest to szczególna forma roztworu wapna. W tym celu konieczne jest rozpuszczenie wapna w wodzie w proporcjach 2kg do 10l. Do tego należy dodać odrobinę gliny lub tez krowieńca. Jest to metoda, która pozwala na zachowanie białej warstwy przez dłuższy czas na korze drzewa. Skutecznie chroni ona przed spłukiwaniem jej przez deszcz.
Tak przygotowana mieszanina nadaje się do wykorzystania w celu naniesienia na drzewko. W tym celu należy wykorzystać pędzel. Trzeba tu przypomnieć, że od strony południowej dobrze jest pomalować drzewko nieco wyżej, co pozwali lepiej zabezpieczyć je przed nadmiernym ogrzewaniem.
Dla osób, które nie chcą samodzielnie wykonywać mikstury do bielenia drzewka istnieje możliwość zakupu już gotowego środka.

W tym celu należy nabyć wapno do bielenie drzewek, które już po otwarciu jest gotowe do wykorzystania. Posiada ona zwiększoną przyczepność co pozwala na efektywniejsze wykorzystanie wapna i jego dłuższe pozostawanie na pniu drzewka.
Podczas bielenia drzewek owocowych trzeba pamiętać, że warto zabezpieczyć także krzewy, które mogą być o wiele bardziej wrażliwe na nagłe zmiany temperatury. Trzeba jednak przy tym pamiętać, że prawidłowo przeprowadzone bielenie odbywa się od nasady drzewka do pierwszego rozgałęzienia. Warto także objąć wapnem cieńsze gałęzie.
Warto także rozwiać mit, jakoby bielenie drzewek zabijało larwy szkodników i zarodniki grzybów, które znajdują się w korze drzewka. Nie jest to prawdą, z prostego powodu, jakim jest fakt, że wapno nie posiada takich właściwości.
Odpowiednio zabezpieczone drzewka owocowe to nie tylko kwestia estetyki ale przede wszystkich możliwość korzystania ze zdrowych i owocujących roślin, które będą dumą ogrodnika. Warto także pamiętać, że w przypadku większych sadów ochrona drzewek przed nagłymi spadkami temperatur jest zwyczajnie koniecznością ochrony uprawy. Warto także pamiętać, że bielenie drzewek nie jest zajęciem pracochłonnym, ale przynosi w zamian ogromne korzyści w postaci zdrowia roślin i ich owocnej wegetacji.